Phòng bệnh đạo ôn cổ bông trong thời tiết nắng gắt

Trong điều kiện thời tiết nắng gắt kéo dài, bà con thường chủ quan nghĩ rằng bệnh đạo ôn sẽ không phát triển. Tuy nhiên thực tế cho thấy, bệnh đạo ôn cổ bông vẫn có thể bùng phát mạnh ngay cả khi trời nắng nóng, đặc biệt nếu có những cơn mưa trái mùa, trời âm u sau nắng gay gắt, hoặc ruộng lúa bị bón phân không hợp lý. Đạo ôn cổ bông là một trong những bệnh hại nguy hiểm nhất trên cây lúa, có thể làm hạt lép trắng hoàn toàn, gây mất trắng năng suất nếu không phòng ngừa kịp thời. Vì vậy, bà con cần nắm rõ kỹ thuật phòng bệnh đạo ôn cổ bông trong điều kiện thời tiết nắng nóng để bảo vệ ruộng lúa.

Nhận biết bệnh đạo ôn cổ bông

Bệnh đạo ôn cổ bông do nấm Pyricularia oryzae gây ra, thường xuất hiện vào giai đoạn lúa trổ bông và phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết thay đổi đột ngột. Trong vụ hè thu, nếu sau những ngày nắng gắt mà có mưa rào hoặc độ ẩm tăng đột ngột, bệnh sẽ có điều kiện phát sinh rất nhanh.

Triệu chứng điển hình là cổ bông bị thối đen hoặc nâu đen, làm hạt bị lép hàng loạt. Khi bệnh nặng, cả bông lúa bị chết khô, lúa không vào chắc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng hạt.

Điều kiện phát sinh và lây lan trong nắng gắt

Trong thời tiết nắng gắt, nhiệt độ cao ban ngày nhưng có độ ẩm cao vào sáng sớm hoặc chiều tối do sương hoặc mưa trái mùa sẽ tạo điều kiện lý tưởng cho nấm gây bệnh phát triển. Ngoài ra, khi bón thừa đạm, bón không cân đối, cây lúa sẽ xanh tốt rậm rạp, làm ruộng bị ẩm ướt nhiều hơn, cũng là điều kiện thuận lợi để bệnh phát sinh mạnh.

Nhiều ruộng bị sốc nhiệt, cây suy yếu hoặc ruộng lúa trổ muộn, trổ không tập trung cũng có nguy cơ cao bị đạo ôn cổ bông tấn công. Bệnh dễ phát tán theo gió, nước tưới, hoặc công cụ lao động di chuyển giữa các ruộng.

Biện pháp phòng bệnh đạo ôn cổ bông trong thời tiết nắng gắt

Để phòng ngừa bệnh đạo ôn cổ bông hiệu quả trong điều kiện nắng nóng, bà con cần chủ động áp dụng đồng bộ các biện pháp ngay từ đầu vụ.

Trước hết, cần chọn giống lúa chống chịu tốt với đạo ôn như OM 5451, OM 6976, OM 18, ĐT100, Bắc Thơm, hoặc những giống được khuyến cáo tại địa phương. Không nên gieo sạ các giống nhiễm nặng đạo ôn như giống nếp, TBR225 hay các giống lúa mới chưa rõ khả năng chống chịu.

Bón phân cân đối là yếu tố then chốt. Tuyệt đối không bón thừa đạm, đặc biệt giai đoạn trước và sau trổ. Cần bổ sung thêm lân và kali để cây cứng cáp, giảm nguy cơ nhiễm bệnh. Phân nên bón đúng lúc, chia làm nhiều lần, không bón lúc trời nắng gắt hoặc ngay trước mưa.

Cần làm ruộng thông thoáng, không gieo quá dày, giữ mực nước ổn định từ 3- 5 cm trong giai đoạn làm đòng - trổ. Tránh để ruộng khô nước quá mức hoặc bị úng cục bộ sau mưa. Nếu có mưa trái mùa, nên tháo nước tạm thời để giảm ẩm, sau đó cấp lại nước sạch.

Khi lúa bắt đầu làm đòng, bà con nên chủ động phun thuốc phòng đạo ôn cổ bông bằng các loại thuốc đặc trị như Tricyclazole, Isoprothiolane, hoặc các dòng thuốc phổ biến như Filia, Katana, Beam, hoặc chế phẩm sinh học nếu có điều kiện. Nên phun ít nhất 2 lần: lần 1 trước trổ 5 - 7 ngày, lần 2 sau trổ 5 - 7 ngày. Phun vào buổi sáng sớm khi trời mát, không phun vào trưa nắng gắt hoặc khi cây đang khô héo.

Ngoài ra, cần theo dõi sát tình hình bệnh hại trên đồng ruộng, nhất là khi thời tiết thay đổi bất thường. Nếu phát hiện bệnh xuất hiện sớm ở một số bông hoặc ruộng lân cận, nên phun thuốc ngay để dập dịch, không để lan rộng. Không phun trộn quá nhiều loại thuốc cùng lúc, nên luân phiên nhóm thuốc để tránh hiện tượng kháng thuốc.

Dù thời tiết nắng gắt, bệnh đạo ôn cổ bông vẫn có thể xuất hiện và gây hại nghiêm trọng nếu bà con chủ quan. Việc chủ động phòng bệnh bằng cách chọn giống phù hợp, bón phân hợp lý, giữ ruộng thông thoáng và phun thuốc đúng thời điểm là những yếu tố then chốt để bảo vệ ruộng lúa an toàn trong vụ hè thu. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và theo dõi sát sao, bà con hoàn toàn có thể hạn chế tối đa tác hại của bệnh đạo ôn cổ bông và đảm bảo năng suất vụ mùa.